Following my mother's death

Video URL

You must be registered to use this feature. Sign in or register.

Learning to speak Polish

RELATED STORIES

Following my mother's death

Marek Edelman Social activist

	Views	Duration
21. Anti-Semitism before the war	686	03:45
22. Austria before the war	440	05:29
23. Not such a terrible devil	391	02:18
24. My mother's grave in the Jewish cemetery	365	01:28
25. Following my mother's death	302	02:22
26. Learning to speak Polish	532	01:12
27. Friendship with Stasia	379	04:27
28. The outbreak of war and Stasia's fate	369	01:48
29. The end of the war	399	05:35
30. Leaving for Lublin	304	04:29

Comments (0) Please sign in or register to add comments

English | Polish

[Q] What did you live off after your mother died?

I don't know. First of all, after my mother died I got 226 zloties from the insurance company, or something like that, and this was a phenomenal amount of money. Then, there were my mother's friends and then I rented out the apartment so I lived off that and then after that, I considered that I was supporting myself because I gave Polish lessons. I had a wonderful pupil whose name was Mania Kac and who had... what do you call that condition where people can't learn to read - dyslexia! She had that all the time, she was a wonderful pupil but had bottom grades in Polish. Her father owned a workshop where they made duvets on Żelazna Street, and he got hold of me and told me to teach her how to read in Polish. Because it was impossible to teach her, I was giving her lessons for 2 years twice a week, and each month, I think, or each quarter I got 10 zloties. That was a huge amount of money and the job was for life. Except that then war broke out. She was a wonderful dancer and later she appeared in those dance shows during the war, a wonderful dancer, Mania Kac, wonderful dancer and singer, a great girl but she was dyslexic, teaching her to read... we were still on the c-a-t s-a-t on the m-a-t, and no further. But this went on for over a year or two, while I was earning money. Although it wasn't all that much, because I had to walk from Franciszkańska Street to Żelazna Street not far from Złota Street. It was too expensive to take the tram all that way so I had to walk. The lesson didn't last one hour but three. My way back from the lesson took me past my friend's houses so I never bothered going back home then.

[Q] Z czego się utrzymywałeś po śmierci mamy?

Nie wiem... znaczy się wiem... nie wiem, no te... te... Po pierwsze, jak mama umarła dostałem 226 złotych, to była, jak to się nazywa, taka z ZUS-u, czy z czegoś tam, to było strasznie dużo pieniędzy. No i te... to było pierwsze. A potem... a potem no te mamy koleżanki, a potem, jak wynajmowałem to mieszkanie, to z tego, a potem to już nie wiem, pani... już nie wiem... potem uważałem, że się sam utrzymuję, bo dawałem lekcje polskiego. Miałem świetną uczennicę, nazywała się Mania Kac, która miała, jak się nazywa takie, co się nie można nauczyć czytać...

[Q] Dysleksja.

Dysleksja. I ona ciągle miała z polskiego – tak była świetną uczennicą – z polskiego dwóję. I ten ojciec miał pracownię kołder na ulicy Żelaznej i mnie złapał, żebym ja uczył ją czytać z polskiego. Wobec tego, że to było niemożliwe, żeby ją nauczyć, ja ją dwa lata uczyłem, dwa razy w tygodniu i miesięcznie dostawałem zdaje się, czy kwartał, 10 złotych. To była kolosalna suma, a to był dożywotni etat. Tylko potem wojna się zaczęła, ona była świetną tancerką potem, ona tańczyła w tych... w tych przedstawieniach w czasie wojny... świetnie tańczyła, Mania Kac, świetnie tańczyła i śpiewała w ogóle, świetna dziewucha, ale miała dysleksję, nauczyć się czytać... ciągle czytała, byliśmy ciągle 'A-l-a-ma k-o-t-a' i dalej się nie ruszyła. Ale to trwało przeszło rok, czy dwa, ale ja zarabiałem. Tylko tak dużo to nie było, bo ja musiałem iść pieszo, rozumiesz, z Franciszkańskiej na Żelazną, tam daleko, koło... koło Złotej. No, bo tramwaj był za drogi. Bo inaczej z tej lekcji bym za mało miał, rozumiesz. Już nie pamiętam, ile było za lekcję, ale to było tak, że pieszo musiałem iść, żeby tam... Więc ta lekcja nie trwała godzinę, tylko trwała trzy godziny. A po drugie, jak wracałem z tej lekcji, to miałem po drodze kolegów, to już tam do domu nie wracałem.

Marek Edelman (1919-2009) was a Jewish-Polish political and social activist and a noted cardiologist. He was the last surviving leader of the 1943 uprising in the Warsaw Ghetto. Following the Second World War, he took an active part in domestic and international politics, dedicating himself to fighting for justice and peace.

Title: Following my mother's death

Listeners: Joanna Szczesna Joanna Klara Agnieszka Zuchowska Anka Grupinska

Polish | English

Joanna Szczesna, dziennikarka "Gazety Wyborczej", autorka - wraz z Anna Bikont - biografia polskiej noblistki "Pamiatkowe rupiecie, przyjaciele i sny Wislawy Szymborskiej". Od lat 70-tych zwiazana z opozycja demokratycznaw Polsce, wspólpracowniczka Komitetu Obrony Robotników, wspóltwórczyni prasy niezaleznej w Polsce: redaktorka "Biuletynu Informacyjnego KOR-u", Agencji Prasowej "Solidarnosc" i "Tygodnika Mazowsze".

Joanna Szczesna is a journalist writing for Gazeta Wyborcza. Together with Anna Bikont, she’s the author of Pamiatkowe rupiecie, przyjaciele i sny Wislawy Szymborskiej (The Recollected Flotsam, Friends and Dreams of Wislawa Szymborska) a biography of Wislawa Szymborska, the Polish winner of the Noble Prize for Literature. Since the 1970s, Joanna Szczesna has been involved with the democratic opposition movement in Poland, active in the Worker’s Defence Committee (KOR), the co-founder of the independent press in Poland: editor of KOR’s Information Bulletin, Solidarnosc Press Agency and Tygodnik Mazowsze.

English | Polish

Joanna Klara Agnieszka 'Aga' Zuchowska was born 20 January 1938. Her father was killed in the Katyń massacre. After the war, she moved from Warsaw to Lódz. She obtained a degree in medicine in 1960, qualifying as a specialist in internal medicine in 1973. Dr Zuchowska worked with Marek Edelman for 15 years. In 1982 she left Poland for Algeria where she remained for the next three years, returning to Poland in 1985. She currently lives in Lódz.

Joanna Klara Agnieszka 'Aga' Zuchowska, urodzona 20 stycznia 1938. Ojciec zginal w Katyniu. Po wojnie zamieszkala w Lodzi. Studia ukonczyla w 1960 r. a specjalizacje z chorób wewnetrznych w 1973 r. Doktorat obronila we Wroclawiu. Pracowala z Markiem Edelmanen przez 15 lat. W 1982 r. wyjechala do Algerii. Wrócila do Polski w 1985 r. i mieszka obecnie w Lodzi.

Polish | English

Anka Grupinska ukonczyla filologie angielska na UAM w Poznaniu. Wspólpracowala z poznanskimi pismami podziemnymi, wraz z innymi zalozyla i wydawala dwumiesiecznik "Czas Kultury". W latach 1988-1989 przebywala w Izraelu opracowujac wspomnienia ocalalych z Zaglady. W latach 1991-1993 pracowala jako attaché kulturalny w ambasadzie polskiej w Tel Awiwie. Od 1996 mieszka w Polsce. Anka Grupinska specjalizuje sie w tematyce stosunków polsko-zydowskich. Publikuje ksiazki (m. in. Wydawnictwo Literackie, Zydowski Instytut Historyczny, Twój Styl), artykuly prasowe (m. in. "Tygodnik Powszechny", "Rzeczpospolita"), realizuje projekty wystawiennicze. Jest takze koordynatorem miedzynarodowego projektu "Swiadek zydowskiego wieku" (archiwizowanie pamieci o zydowskiej przedwojennej Polsce), prowazi autorska audycje radiowa "O Zydach i o Polakach tez" i uczy warszawskich studentów sztuki czytania i pisanie tekstów literackich.

Anka Grupinska studied English at the Adam Mickiewicz University in Poznan, Poland. She wrote for Poznan’s underground publications and was herself one of the founding publishers of the bi-monthly Czas Kultury. She spent 1988 and 1989 in Israel compiling reminiscences of Holocaust survivors. From 1991 to 1993, she held the post of Cultural Attache at the Polish Embassy in Tel Aviv. She moved back to Poland in 1996 and now writes books on Jewish subjects, mainly dealing with the history of the Warsaw ghetto. She is also a freelance journalist for Tygodnik Powszechny. Anka Grupinska is the director of the Centropa Foundation project in Poland (oral history project) called “The Witness of the Jewish Century¿, presents her own radio programme, “Of Jews and of Poles too¿, and teaches creative writing and oral history in Collegium Civitas and SWPS in Warsaw.

Tags: Franciszkańska Street, Złota Street, Żelazna Street, Mania Kac

Duration: 2 minutes, 23 seconds

Date story recorded: December 2003

Date story went live: 24 January 2008