NEXT STORY
Why I like Kraków
RELATED STORIES
NEXT STORY
Why I like Kraków
RELATED STORIES
Views | Duration | ||
---|---|---|---|
41. 'Praise' versus 'extoll' | 38 | 04:15 | |
42. Try to Praise a Mutilated World – the history of... | 39 | 03:25 | |
43. My return to Kraków | 53 | 04:23 | |
44. Why I like Kraków | 57 | 01:01 | |
45. Poetry readings: Truth | 37 | 01:11 | |
46. Poetry readings: Electric Elegy | 23 | 03:10 | |
47. Poetry readings: Self-portrait | 20 | 03:24 | |
48. Poetry readings: Try to Praise a Mutilated World | 23 | 01:46 | |
49. Inspiring masters I have known | 53 | 03:41 | |
50. Inspiring masters that I never met | 45 | 05:03 |
To skoro idziemi koleinami chronologicznymi, to później 2002. Oczywiście bez związku z Wall Street, to już niezależnie. Wracamy... to znaczy przyjeżdżamy znowu do Krakowa i tu się wracamy do życia krakowskiego, bo ona też jest z Krakowa, więc tutaj też jest powrót. I zaczyna się jeszcze jeden... jeszcze jeden rozdział. Wciąż wtedy jeżdżę... jeszcze przez moment jeżdżę do Teksasu, do Houston, potem do Chicago. Już teraz przestałem jeździć, już mi się trochę znudziło. I to później bardzo dobrze się... to znaczy ja nie... mam znajomych, którzy też po latach wracają czy wrócili i często mówią, że to jest bardzo trudne, że się czują obco, że mają inne... ale ja muszę powiedzieć, że nie mam zupełnie takich doświadczeń, że natychmiast się tu... Może dlatego, że Paryż był dla mnie zawsze piękny i niegościnny. Dzięki temu tak jak podziwiałem Paryż i jakoś go kochałem jako miasto, ale nigdy Paryż mnie nie przyjął, tak że nie było mi tak trudno wyjechać z niego. Ten poeta francuski, który daty odrzucił – nigdy go nie zapomniałem – bo to było dla mnie bardzo... bardzo jakoś znaczące, ten gest, chociaż ja mówię to bez złości, jak bym go teraz spotkał, to bym na pewno... bym się na niego nie złościł. Ale jednak to mi pomogło tym, że... że nigdy nie... nigdy Francja czy Paryż nie stały się dla mnie domem. Tak że ten powrót do Krakowa to był dla mnie łatwy i bardzo szybko jakby wsunąłem się na swoje miejsce w Krakowie.
No i cóż, tak wiele się nie dzieje, no dalej pracuję.
[Q] Ale mogłeś zamieszkać w Ameryce?
Czy mogłem zamieszkać w Ameryce? Nie, dlatego że nigdy nie chciałem. To znaczy od początku kiedy jeździłem do Houston to tam mnie nawet znajomi namawiali, że mógłbym... mógłbym tam zostać na... na stałe, uczyć przez dwa semestry a nie jeden, osiedlić się, nie wiem... dostać green card czy po jakimś czasie paszport amerykański czy... Ale ja muszę powiedzieć – nie z jakiegoś patriotyzmu, ale... Bo ja lubię Amerykę, ale nie lubię życia amerykańskiego. Coś w... nie lubię miast amerykańskich. Nie potrzebuję... jestem jednak bardzo europocentryczny. Lubię miasta, które mają kształt jeszcze średniowieczny. O to bardzo trudno w Ameryce, tak że nie ma takich... Ja patrzę na miasta, które mają centrum, właśnie średniowieczne miasto tak jak Kraków. W Krakowie jest taki punkt, o którym można geometrycznie powiedzieć – to jest centrum Krakowa. W środku Sukiennic, prawda, jak się przechodzi przez Sukiennice, to jest geometryczny środek miasta i można odmierzać odległości od tego. Może nie wszystkim to jest potrzebne. Pamiętam, że odwiedzałem kiedyś jakąś znajomą z Berlina, która powiedziała: 'Ja wręcz przeciwnie, uwielbiam w Berlinie to, że nie ma centrum'. Bo Berlin nie jest średniowiecznym miastem, ale ja w przeciwieństwie... ja właśnie lubię, to znaczy... jakiś taki porządek świata – że jest... że miasto tworzy taki mikrokosmos.
Since we're following chronological tracks, 2002 comes next. Of course, this was independently of Wall Street. We returned once again to Kraków and to life in that city because [Maja] was also from Kraków so this marked our return. This marked the beginning of the next chapter. I was still going to Texas, to Houston and then later to Chicago. I've stopped that now – I got a little bored of it. Later, this worked out very well... I mean, I have friends who are also coming back years later and they often say that they feel alien, that they feel different, but I have to say that my experience is quite different, that here I felt immediately... maybe because Paris had always been so beautiful yet so unwelcoming thanks to which I marvelled at it and loved the city but because it had never accepted me, I didn't find it so very hard to leave. That French poet who rejected my used of dates – I'll never forget him – I found that gesture very significant although I refer to it without any anger, and if I met him now I'm quite sure I wouldn't feel any rage towards him. But this helped me because France never... Paris never became my home. So this return to Kraków was something I found easy and I quickly resumed my place there. And then I work...
[Q] But you could have moved to America?
Could I have moved to America? No, because I never wanted to do that. I mean, at first, when I started travelling to Houston, some friends there encouraged me to move there permanently, to teach two semesters and not just one, to settle there and get a green card or an American passport after a while. But I have to say not out of any patriotic feelings, but... I like America but I don't like the American way of life. I don't like American cities. I don't need... I'm very eurocentred. I like cities which still have a medieval layout. It very difficult in America, there are no... I look at cities which have a centre, like a medieval city like Kraków. There's a point in Kraków which you can say is the geometric centre of the city. At its heart lie the Sukiennice and when you pass through there, you can say that you are in the city's geometric heart from which you can measure distance. Maybe not everyone needs this. I remember visiting a friend once who was from Berlin, and she said, 'I'm the total opposite. I love Berlin because it doesn't have a centre'. Berlin isn't a medieval city whereas I'm the opposite, I like... I need order in the world – the city creates a kind of microcosm.
Adam Zagajewski (1945-2021) was a Polish poet, novelist, translator and essayist. He was awarded the 2004 Neustadt International Prize for Literature, the 2016 Griffin Poetry Prize Lifetime Recognition Award and the 2017 Princess of Asturias Award for Literature. He is considered as one of the leading poets of the Generation of '68 or the Polish New Wave (Polish: Nowa fala) and is one of Poland's most prominent contemporary poets.
Title: My return to Kraków
Listeners: Andrzej Wolski
Film director and documentary maker, Andrzej Wolski has made around 40 films since 1982 for French television, the BBC, TVP and other TV networks. He specializes in portraits and in historical films. Films that he has directed or written the screenplay for include Kultura, which he co-directed with Agnieszka Holland, and KOR which presents the history of the Worker’s Defence Committee as told by its members. Andrzej Wolski has received many awards for his work, including the UNESCO Grand Prix at the Festival du Film d’Art.
Tags: Kraków, America, Berlin, Poland
Duration: 4 minutes, 23 seconds
Date story recorded: March 2018
Date story went live: 25 April 2019