a story lives forever
Register
Sign in
Form submission failed!

Stay signed in

Recover your password?
Register
Form submission failed!

Web of Stories Ltd would like to keep you informed about our products and services.

Please tick here if you would like us to keep you informed about our products and services.

I have read and accepted the Terms & Conditions.

Please note: Your email and any private information provided at registration will not be passed on to other individuals or organisations without your specific approval.

Video URL

You must be registered to use this feature. Sign in or register.

NEXT STORY

Expelled from the Communist Party

RELATED STORIES

I accuse the Party of being reactionary
Aleksander Smolar Political scientist
Comments (0) Please sign in or register to add comments

By then I was an assistant lecturer working with Włodzimierz Brus; I’ll say more about him in a moment. It was at a conference, a university Party conference where I was the Second Secretary of the Party organisation in the Department of Economics that I left. I was only allowed in at midnight. I already had a reputation as someone… well, I had a bad reputation, as someone… I was already in close contact with the people surrounding Jacek Kuroń, Karol Modzelewski, and he and I both organised a politics club at the University of Warsaw which was the hub, you could say, of the opposition, a revisionist body which was disbanded by the authorities. So I was making a speech and there were two representatives of the highest Party authorities, there was this [Stanisław] Kociołek. Kociołek was there and so was Andrzej Werbian…Werbian was the Secretary while I think Kociołek was a member of the politburo. I gave a short speech in their presence… I had a temperature of 40 degrees, I was ill, they wouldn’t let me speak until midnight and I resorted to the language of Radio Free Europe about totalitarianism, dictatorship, that the Party was becoming reactionary, and about anti-Semitism within the Party. In a word, I nearly passed out and to top it all, that Kociołek magnanimously gave me a glass of water which I found really humiliating. Well, anyway… anyway the process then began of kicking me out of the Party and I was the first person to be thrown out by the Party organisation. Other people had of course already been kicked out of the Party, starting with Leszek Kołakowski, and others had already been thrown out, but it was the higher Party authorities themselves, the university which resisted doing this. In my case, it was so obvious that I couldn’t be defended – what I was saying was so… it was indefensible. I was… the university committee summoned me and spoke to me for a very long time. There was an undercurrent – this was before ’68, ’66 – but there was an undercurrent of anti-Semitism in the way this guy who was the First Secretary of the Party organisation spoke to me. He was what you might call a philosopher and a Party activist.

Jestem już... asystentem Włodzimierza Brusa, opowiem o nim za chwilę. I wtedy wystąpiłem na konferencji uniwersyteckiej, partyjnej, byłem drugim sekretarzem organizacji partyjnej na Wydziale Ekonomii. Dopuszczono mnie dopiero o dwunastej w nocy. Już miałem niedobrą reputację... utrzymywałem bardzo ścisłe stosunki ze środowiskiem Jacka Kuronia, Karola Modzelewskiego, współorganizowałem na Uniwersytecie Warszawskim klub polityczny razem z Karolem Modzelewskim, który był takim siedliskiem opozycji, można powiedzieć rewizjonistycznym, który został rozwiązany przez władze. Więc tam wygłaszam wtedy przemówienie, tam jest wtedy dwóch przedstawicieli najwyższych władz partyjnych, jest Kociołek, i Andrzej Werblan. Werblan był sekretarzem, a Kociołek chyba był członkiem biura politycznego. Przy nich wygłaszam krótkie przemówienie... mam 40 stopni gorączki, jestem chory, dopuszczają mnie o dwunastej w nocy dopiero do głosu i mówię właściwie językiem Radia Wolna Europa, o totalitaryzmie, o dykaturze, o tym, że partia staje się reakcyjna, o antysemityzmie w partii. No, jednym słowem prawie zemdlałem, jeszcze na dodatek wielkodusznie Kociołek mi podał – to było dla mnie takie upokorzenie – szklankę wody. No w każdym razie, później zaczął się proces wyrzucania mnie z partii i byłem pierwszy wyrzucony przez samą organizację partyjną, dlatego że tam byli już oczywiście ludzie wyrzuceni, poczynając od Leszka Kołakowskiego przedtem z partii, ale to wyższe władze partyjne zrobiły, sam uniwersytet bronił się przed tym. W moim przypadku to było takie oczywiste, że nie można mnie było bronić... wzywano mnie do komitetu uczelnianego, gdzie ze mną przeprowadzano długie rozmowy, zresztą podszyte – to było przed '68 rokiem, '66 rok – antysemityzmem... to, w jaki sposób mówił taki taki facet, który był pierwszym sekretarzem organizacji partyjnej. Taki filozof i działacz partyjny.

Aleksander Smolar (b. 1940) is a Polish writer, political activist and adviser, vice-president of the Institute for Human Sciences and president of the Stefan Batory Foundation.

Listeners: Vitek Tracz

Vitek Tracz is a London-based entrepreneur who has been involved in science publishing, pharmaceutical information and mobile phone-based navigation.

Tags: Warsaw University, Radio Free Europe, Jacek Kuroń, Stanisław Kociołek, Andrzej Werbian, Leszek Kołakowski

Duration: 2 minutes, 34 seconds

Date story recorded: September 2017

Date story went live: 09 November 2018