My mother's grave in the Jewish cemetery

Video URL

You must be registered to use this feature. Sign in or register.

Following my mother's death

RELATED STORIES

My mother's grave in the Jewish cemetery

Marek Edelman Social activist

	Views	Duration
21. Anti-Semitism before the war	686	03:45
22. Austria before the war	440	05:29
23. Not such a terrible devil	391	02:18
24. My mother's grave in the Jewish cemetery	365	01:28
25. Following my mother's death	302	02:22
26. Learning to speak Polish	532	01:12
27. Friendship with Stasia	379	04:27
28. The outbreak of war and Stasia's fate	369	01:48
29. The end of the war	399	05:35
30. Leaving for Lublin	304	04:29

Comments (0) Please sign in or register to add comments

English | Polish

[Q] Coming back to your mother, she died in the autumn of 1936, not 1934?

Six, yes. But I was completely helpless then, I was... my mother wasn't ill for long, she fell ill in August, I think. She had a headstone made of a green stone. It wasn't finished by the time the war broke out but it was made of a green stone, as you go up along the path, it was on the left. When I went there after the war, there was nothing left because battles had taken place on that spot, twice - once in 1939 and the second time during the Warsaw Uprising. There isn't a trace of it left, not just of the headstone, but I think that whole part of the cemetery has been excluded.

[Q] That was in the cemetery...?

The Jewish cemetery, it's been excluded, I think, from the rest of the cemetery because there was nothing left of it even by 1945 or '46; I went there with Perełka and we didn't find anything, not a thing.

[Q] Wracając do twojej mamy, ona umarła jesienią '36 roku, nie '34?

Szóstego.

[Q] Trzydziestego szóstego?

Tak, ale ja byłem wtedy zupełnie bezradny, taki byłem... Mama chorowała niedługo, zachorowała... Szóstego, możliwe, trzydziestego szóstego, w sierpniu. Miała pomnik z zielonego takiego kamienia. To znaczy nie było to... nie było to, jak to, zrobiony... jeszcze nie był skończony, jak wojna wybuchła, ale był taki zielony kamień, to było po... jak się idzie aleją do góry, to było po lewej stronie tam. Po wojnie, jak tam poszedłem, to tam nic nie było, bo tam się toczyły walki, dwa razy, raz w '39 roku, a drugi raz w Powstaniu Warszawskim. I tam śladu nie ma, nie tylko pomnika, ale wydaje mi się, że ta część cmentarza jest wyłączona.

[Q] To było na cmentarzu...

... żydowskim, jest wyłączona z tego, z... cmentarza, tak mi się zdaje, bo nic tam się, już w '45 czy '[4]6 roku śladu nie było, bo ja tam poszedłem z tą Perełką i nie znaleźliśmy nic, śladu.

Marek Edelman (1919-2009) was a Jewish-Polish political and social activist and a noted cardiologist. He was the last surviving leader of the 1943 uprising in the Warsaw Ghetto. Following the Second World War, he took an active part in domestic and international politics, dedicating himself to fighting for justice and peace.

Title: My mother's grave in the Jewish cemetery

Listeners: Joanna Szczesna Joanna Klara Agnieszka Zuchowska Anka Grupinska

Polish | English

Joanna Szczesna, dziennikarka "Gazety Wyborczej", autorka - wraz z Anna Bikont - biografia polskiej noblistki "Pamiatkowe rupiecie, przyjaciele i sny Wislawy Szymborskiej". Od lat 70-tych zwiazana z opozycja demokratycznaw Polsce, wspólpracowniczka Komitetu Obrony Robotników, wspóltwórczyni prasy niezaleznej w Polsce: redaktorka "Biuletynu Informacyjnego KOR-u", Agencji Prasowej "Solidarnosc" i "Tygodnika Mazowsze".

Joanna Szczesna is a journalist writing for Gazeta Wyborcza. Together with Anna Bikont, she’s the author of Pamiatkowe rupiecie, przyjaciele i sny Wislawy Szymborskiej (The Recollected Flotsam, Friends and Dreams of Wislawa Szymborska) a biography of Wislawa Szymborska, the Polish winner of the Noble Prize for Literature. Since the 1970s, Joanna Szczesna has been involved with the democratic opposition movement in Poland, active in the Worker’s Defence Committee (KOR), the co-founder of the independent press in Poland: editor of KOR’s Information Bulletin, Solidarnosc Press Agency and Tygodnik Mazowsze.

English | Polish

Joanna Klara Agnieszka 'Aga' Zuchowska was born 20 January 1938. Her father was killed in the Katyń massacre. After the war, she moved from Warsaw to Lódz. She obtained a degree in medicine in 1960, qualifying as a specialist in internal medicine in 1973. Dr Zuchowska worked with Marek Edelman for 15 years. In 1982 she left Poland for Algeria where she remained for the next three years, returning to Poland in 1985. She currently lives in Lódz.

Joanna Klara Agnieszka 'Aga' Zuchowska, urodzona 20 stycznia 1938. Ojciec zginal w Katyniu. Po wojnie zamieszkala w Lodzi. Studia ukonczyla w 1960 r. a specjalizacje z chorób wewnetrznych w 1973 r. Doktorat obronila we Wroclawiu. Pracowala z Markiem Edelmanen przez 15 lat. W 1982 r. wyjechala do Algerii. Wrócila do Polski w 1985 r. i mieszka obecnie w Lodzi.

Polish | English

Anka Grupinska ukonczyla filologie angielska na UAM w Poznaniu. Wspólpracowala z poznanskimi pismami podziemnymi, wraz z innymi zalozyla i wydawala dwumiesiecznik "Czas Kultury". W latach 1988-1989 przebywala w Izraelu opracowujac wspomnienia ocalalych z Zaglady. W latach 1991-1993 pracowala jako attaché kulturalny w ambasadzie polskiej w Tel Awiwie. Od 1996 mieszka w Polsce. Anka Grupinska specjalizuje sie w tematyce stosunków polsko-zydowskich. Publikuje ksiazki (m. in. Wydawnictwo Literackie, Zydowski Instytut Historyczny, Twój Styl), artykuly prasowe (m. in. "Tygodnik Powszechny", "Rzeczpospolita"), realizuje projekty wystawiennicze. Jest takze koordynatorem miedzynarodowego projektu "Swiadek zydowskiego wieku" (archiwizowanie pamieci o zydowskiej przedwojennej Polsce), prowazi autorska audycje radiowa "O Zydach i o Polakach tez" i uczy warszawskich studentów sztuki czytania i pisanie tekstów literackich.

Anka Grupinska studied English at the Adam Mickiewicz University in Poznan, Poland. She wrote for Poznan’s underground publications and was herself one of the founding publishers of the bi-monthly Czas Kultury. She spent 1988 and 1989 in Israel compiling reminiscences of Holocaust survivors. From 1991 to 1993, she held the post of Cultural Attache at the Polish Embassy in Tel Aviv. She moved back to Poland in 1996 and now writes books on Jewish subjects, mainly dealing with the history of the Warsaw ghetto. She is also a freelance journalist for Tygodnik Powszechny. Anka Grupinska is the director of the Centropa Foundation project in Poland (oral history project) called “The Witness of the Jewish Century¿, presents her own radio programme, “Of Jews and of Poles too¿, and teaches creative writing and oral history in Collegium Civitas and SWPS in Warsaw.

Tags: grave, cemetery, Jewish, headstone

Duration: 1 minute, 28 seconds

Date story recorded: December 2003

Date story went live: 24 January 2008