Szło nam jak z kamienia. Takie próby. Przede wszystkim zaczęło się w taki sposób, że to mi się nigdy nie zdarzało. Jak już mówiłem, w kręgach filmowych pojawiła się grupa skrajnie nacjonalistyczna ochraniana przez generała Moczara i jego jakby tuba. Poręba, Filipski i taki aktor z Krakowa, Andrzej Kozak, który był aktorem Starego Teatru. I teraz, jak ja pojawiłem się na pierwszej próbie, żeby rozpocząć próby Biesów, nagle nim rozpoczęło się moje expose, moja rozmowa z aktorami, podniosła się ręka i on – że on musi wygłosić jakąś... musi coś powiedzieć nim się odbędzie to, co się ma odbyć, to znaczy pierwsza próba. Rozumiem, że zmierzał do tego, żeby tą próbę zerwać. No i wygłosił płomienne przemówienie, z kartki zresztą przeczytał bardzo zdenerwowany. Przeczytał, że Andrzej Wajda jest antypolskim reżyserem, robił w swoich filmach, pokazał właśnie, że jest kimś kto nie szanuje narodowej tradycji itd. No, to wszystko, co pojawiało się w partyjnych recenzjach przeciwko mnie, no i że on protestuje przeciwko temu, żebym ja pracował w Starym Teatrze.

Ja się speszyłem, bo nigdy nie przypuszczałem czegoś takiego, potem dopiero zrozumiałem, że lepszego początku nie mogło być, bo to jest postać po prostu z Dostojewskiego, samobójca nagle występuje. Cała reszta zespołu, ponieważ ja już byłem po filmie Popiół i diament, po innych filmach, po sukcesach też moich przedstawień, więc cały zespół Starego Teatru oczekiwał spotkania ze mną. No a on namówiony właśnie przez swoich, że tak powiem, towarzyszy postanowił zerwać tę próbę. Na szczęście był przy tym wszystkim też i dyrektor teatru i zadał jemu mordercze pytanie, powiedział tak: 'To znaczy Pan gra, czy nie?' No on takiego pytania się nie spodziewał, no i powiedział, że tak i usiadł. I nagle wytworzyła się sytuacja jak naprawdę z Dostojewskiego. Wszyscy tak chcieli mi dać do zrozumienia, że oni są innego zdania, potem zresztą dostałem list od związku, znaczy od aktorów teatru, że oni przepraszają mnie za ten incydent, że będą mi wierni, że będą ze mną pracować. Ale ten incydent dobrym był początkiem. Widać, że zbliżamy się do innego pisarza niż ci, z którymi miałem dotychczas i że praca z Dostojewskim wejdzie po prostu w nasze życie, że my staniemy się częścią, że tak powiem... nasze życie częścią tego spektaklu i tak też szło dalej.

It didn't go at all smoothly. Above all, it began in a way that I had never experienced before. As I've already mentioned, a group of extreme nationalists appeared among the film-makers under the protection of General Moczar; they were like his loud-hailer: Poręba, Filipski and an actor from Kraków, Andrzej Kozak, who was one of the actors from Teatr Stary. When I turned up for the first rehearsal of The Devils, suddenly, before I'd begun my exposé, my talk with the actors, a hand went up and someone said he has to say something before what's due to begin is begun, namely, before the first rehearsal commences. I understood that his aim was to disrupt the first rehearsal. He proceeded to give a fiery speech which he read very nervously from a sheet of paper. He read out that Andrzej Wajda is an anti-Polish film director who had shown in his films that he didn't value national traditions, etc. It was all taken from the Party reviews that were written against me, and he was protesting against my working in Teatr Stary. I was disconcerted because I had never expected anything like this, so it was only later that I understood that there couldn't have been a more fortuitous beginning because this character was straight out of Dostoyevsky where the suicidal individual suddenly appears. The other actors - this was after I'd made Ashes and Diamonds and other films and successful plays - the rest of the company from Stary Teatr wanted to meet me. But he'd been egged on by his comrades and had decided to disrupt the rehearsal. Luckily, the director of the theatre was present while this was going on, and he asked him one murderous question. He said, 'So does this mean that you will be in the play or that you won't be?' He hadn't expected this sort of question to be asked, so he said he would be in the play and sat down. Suddenly, a situation arose that was pure Dostoyevsky. Everyone wanted me to understand that their opinion was different. I later got a letter from the actors from that theatre apologising for this incident, saying they'd be faithful to me, that they'll work with me. Nevertheless, this incident was a good beginning and we could see that we were coming close to a writer who was different from the ones I'd worked with so far, and that work with Dostoyevsky would simply enter our lives, that we will become a part of, our lives will become a part of this play, and that's what carried on happening.