No i... no i potem któregoś dnia zamknęli getto, nie... ustawili granice getta, na terenie, gdzie mieszkało przedtem 200 kilkadziesiąt tysięcy ludzi, miało zamieszkać 450 czy ileś, bo tyle było w całej Warszawie Żydów, czyli że warunki mieszkaniowe się szalenie zmieniły. Tam, gdzie mieszkała jedna rodzina i były cztery osoby, mieszkało osiem czy dziesięć osób. Teren był bardzo mały. Była... zaraz była zima, było zimno, nie było węgla, było tragicznie, brud, smród i ubóstwo. Niedługo wybuchła... Zanim zamknęli getto, to ten teren, który miał być w przyszłości gettem, był otoczony takimi plakatami Seuchen schutz gebiet, tzn. teren zakaźny. Jeszcze wtedy praktycznie nie było epidemii tyfusu, zakaźny. A dookoła tego były te plakaty goebbelsowskie, czy Sztirmera, gdzie był ten Żyd, który wyglądał jak jakaś, nie wiem, jak co się mówi, jak jakiś drapieżny ptak z dziobem orła i z pazurami, nie wiem... sokoła, i trzymał tam kogoś i pokazywali jacy to są Żydzi, jak piją krew i ten tyfus chcą wprowadzić do ludności Warszawy. To było zanim jeszcze to getto zamknęli.

Jak zamknęli to nie wiem, czy potem były jeszcze te plakaty. Ja potem miałem przepustkę, to pewno wisiało dosyć długo. I to budziło w polskim społeczeństwie obawy przed... przed spotkaniem się z ludnością żydowską, bo Goebbels był bardzo świetnym propagandzistą, on wiedział jak wzbudzić nienawiść – był pierwszorzędny. I to działało na ludzi, bali się ludzie, nie chcieli mieć kontaktu z Żydami. I potem w tej sytuacji... bo jak zajęli te wszystkie te sklepy żydowskie, ci freuchenderzy, to oni jednak nie byli fachowcami, byli to z nominacji właściciele, a ci właściciele właściwie nie umieli tego prowadzić, więc brali Polaków, którzy to prowadzili, a ci Polacy też nie bardzo umieli, bo to byli bardzo często z innej branży kupcy, czy rzemieślnicy, czy właściciele jakiś fabryk czy czegoś, więc zawierali umowy z tymi właścicielami żydowskimi – że ja będę prowadził, z dochodu ja ci dam połowę, ty będziesz prowadził, a ja będę te pieniądze, i tak dalej. Ale to krótko trwało, bo potem większa część tych Polaków praktycznie nie wypłacała żadnych pieniędzy. Pojedyncze wypadki, że się wywiązał taki Polak. No to było normalne, bo przecież nie wiem, dlaczego człowiek nie lubi oddawać pieniędzy, które może mieć wszystkie dla siebie, żeby dać komuś połowę, bo to jest jego własność, bo sprawa własności to już taka dziwna rzecz. Tak to było wtedy. I zamknęło się getto.

Then, one day, they closed the ghetto, no - they established the boundaries of the ghetto over an area where over 200,000 people had lived previously and now 450 [thousand] or so were meant to live there since that's how many Jews there were in the whole of Warsaw, so the living conditions changed enormously. Where there'd been one family of four, there were now eight or ten. The area was very small. Winter was just around the corner, it was cold, there was no coal, the conditions were dreadful, filthy, stinking and wretchedly poor. Before they closed off the ghetto the area that was going to be turned into the ghetto was surrounded by posters proclaiming 'Seuchen schutz gebiet', which means: 'This area is contaminated'. At that point, there was no typhoid epidemic, but these posters designed by Goebbels or by "Der Stürmer" were everywhere showing this Jew who looked like some, I don't know how to say it, like some bird of prey with an eagle's beak and a hawk's talons in which he was holding someone, and they were showing what Jews are like, how they drink blood and want to spread typhoid among the population of Warsaw. This was before they closed off the Warsaw ghetto. Once they'd closed it off, I don't know if those posters were still there. I later had a pass, so these posters must have been up for quite a long time, and this made the Polish population suspicious of meeting Jewish people because Goebbels was a wonderful propagandist, he knew how to arouse hatred - he was first rate at that. And this affected people, they were afraid, they avoided contact with Jews. When all of the Jewish shops were taken over by those treuchanders, they weren't professionals, they had only been nominated as owners but they didn't know how to conduct those businesses so they took on Poles as managers but these Poles didn't know what to do either because often they were merchants but from a different field altogether, or craftsmen or factory owners or something else, so they'd come to an arrangement with the Jewish owners, saying, 'I'll run the business and will give you half of the profits, you'll run it and I'll take this money', etc. But this didn't last long because later most of those Poles didn't pay out any money. There were individual cases where a Pole would pay out. This was normal, I don't know why but people don't like to part with money if they can keep it for themselves, to give half away, because it belongs to him, and belongings are a peculiar thing. That's how it was then. And so the ghetto was closed off.