Miesięcznie na tyfus plamisty umierało sześć tysięcy ludzi, to gdyby Niemcy się tak nie spieszyli, to w ciągu paru lat by to getto wymarło. Ale z epidemiami jest tak, oni to wiedzieli, że ona raz ma szczyt, potem opada niezależnie od leczenia i nie leczenia, więc się bardzo... po tych dwóch latach ta epidemia trochę przygasła. Ale przecież przedtem to... to było w każdym mieszkaniu, w każdym domu. Zamykali te domy prawda, bo to była niby taka kwarantanna, zamykali te domy w tym brudzie i tym smrodzie, brali tych ludzi na ulicę Spokojną, gdzie był zakład higieny tak zwany i te ubrania do odwszawiania wrzucali do takiego kotła, ludzi kąpali, ale to nic nie pomagało, bo w takim głodzie te wszy się rozłażą nie wiadomo gdzie, w pościeli, wszędzie to przecież było. Były i te... i te głowowe, i te odzieżowe wszy, to było nie do opanowania w tej sytuacji. To opanowało dopiero, te wszy opanowało, jak spalili całe getto, właściwie wtedy to się skończyło. O ile ja pamiętam, to... to była plaga. Nie było mieszkania, nie było domu, gdzie ktoś by nie chorował i umarł na tyfus plamisty. Nawet w tym domu, gdzie ja mieszkałem, nawet w szpitalu byli ludzie, na przykład pielęgniarki w izbie przyjęć przyjmowały te dzieci w tyfusie plamistym, to przecież niejedna się zakaziła. Na przykład Inka Świdrowska przeszła, bo ona była lekarzem izby przyjęć przez jakiś czas, zakaziła się tyfusem plamistym, prawda. Potem ona oddawała krew swoją, bo miała dużo przeciwciał tam jakoś, nie wiem jakim sposobem oni to wymierzyli, bo przecież były bardzo prymitywne te sposoby w laboratorium. Tosia Goliborska była wprawdzie wielkim specjalistą, ale jak się nie ma odczynników, to można mało zrobić. Ale jakoś oni nie wiem skąd wzięli te odczynniki i zrobili to i ona miała wysokie miano przeciwciał, więc ludzie, którzy byli zakażeni prawdopodobnie, to ona oddawała krew swoją tym ludziom. Tak to było.

Bardzo dużo ludzi skorzystało z tego, nie tylko z niej, z jej krwi też ktoś, ale z różnych ludzi, którzy przeszli, przeżyli tyfus, skorzystali z tego. To oczywiście to było dla wybranych. Potem była ta szczepionka, mówiło się, Waigla, a potem mówiono, to wszystko nie wiadomo, że to było robione podobno we Lwowie, szmuglowane tutaj i tak dalej. Ale potem mówiono, że to była afera, że to była woda w tych ampułkach, nie wiadomo, w każdym razie na epidemię to nie wpłynęło. Może pojedyncze osoby się uratowały, ale nie wiadomo dokładnie.

Each month, 6,000 people died of typhoid fever so if the Germans hadn't been in such a hurry the ghetto would have died out within a couple of years. But the Germans knew that epidemics have a way of peaking and troughing irrespective of whether the disease is treated or not, so after two years this epidemic had died down slightly. But before that it had been in every house and home. They'd close those houses as a kind of quarantine, in all that filth and stink, and they'd take the people on to Spokojna Street where there was a hygiene unit and the clothes would be deloused by throwing them into a vat. The people would be bathed but that didn't help at all with the starvation, those lice spread all over the place, in the bedding, they were everywhere, head lice and the kind that live in clothes, under the circumstances it was impossible to control. It was only brought under control, these lice were only controlled when the entire ghetto was burned down and only then did it come to an end. As far as I can recall, it was a plague. There wasn't a single apartment or house in which someone hadn't caught and died from typhoid fever. Even in the house where I was living, even in the hospital there were people - for example, the nurses who admitted children with typhoid fever, several of them caught it. For instance, Inka Świdrowska was a doctor in the admissions ward for a while and she caught typhoid fever. Then she gave blood because she had a high level of antibodies. I don't know how they were able to measure that because the techniques they used in the laboratory were very primitive. Tosia Goliborska was a very good specialist but if you don't have the reagents there's not much you can do. I don't know how but they managed to get hold of these reagents and they ran the tests and saw she had a high level of antibodies so people who were infected - she probably donated her blood to these people. A great many people benefited from this, no just from her but from the blood of other people, too, who managed to recover from typhoid fever. Of course, this was for the chosen few. After that, there came the immunisation. People said it was 'waigla' and then they said no one knows, nothing is known, that apparently, this was made in Lwów and smuggled in here. Then they said there was a scandal that it was only water in those ampules. Nobody knows. In any case it had no effect on the epidemic. Maybe some individuals survived but that's not clear.