a story lives forever
Register
Sign in
Form submission failed!

Stay signed in

Recover your password?
Register
Form submission failed!

Web of Stories Ltd would like to keep you informed about our products and services.

Please tick here if you would like us to keep you informed about our products and services.

I have read and accepted the Terms & Conditions.

Please note: Your email and any private information provided at registration will not be passed on to other individuals or organisations without your specific approval.

Video URL

You must be registered to use this feature. Sign in or register.

NEXT STORY

My father's early involvement with the communist workers' movement

RELATED STORIES

Yiddishland: my father's world
Aleksander Smolar Political scientist
Comments (0) Please sign in or register to add comments

This broadening [of the space I inhabit] is, you could say, diachronic in time which means that the world my father lived in as a child could be called ‘Yiddishland’. This world was Yiddish, that part of Poland where Jews from Russia, from Ukraine, from Lithuania lived – this was the world in which the language by which Jews communicated was Yiddish. Except, of course, in a purely religious context where they used Hebrew. I don’t think Hebrew was a living language then as it is now thanks to the formation of the State of Israel. Throughout his childhood and in fact for the whole of his life – he’s no longer alive, he died in Israel – Yiddish was his language, he was a journalist, a writer writing in this language, this was his passion, this was his world.

But in those days, he lived in a world in which Poles were in the background. This was in Zambrów where a large part of the population was Jewish. He had friends, friends who were Polish, but that was a world which existed alongside his own. At times, it was symbolically hostile – he also told me how… but maybe I’ll come back to that in a while. In any case, he worked, he left school very early… primary school and was later apprenticed to a bootmaker, he was a bootmaker. Very early on, while he was still a teenager, he became involved in politics even setting up a socialist youth organisation in Zambrów, it was a small group of Jews. They would meet, hold discussions, talk.

To poszerzenie też jest, można powiedzieć, diachroniczne, w czasie. To znaczy... to znaczy świat mojego ojca, jak był dzieckiem, można by nazwać 'jidyszland'. To był świat... tej części Polski, gdzie mieszkali Żydzi z Rosji, Ukrainy, Litwy – to był ten cały świat, w którym językiem komunikowania się między Żydami, był język jidysz. Poza wymiarem czysto religijnym, gdzie był hebrajski. Wtedy chyba jeszcze hebrajski nie był żywym językiem jak obecnie, dzięki powstaniu Izraela. I można powiedzieć, że on jako dziecko – i zresztą do końca życia, on już nie żyje, umarł w Izraelu – jidysz był jego językiem, był dziennikarzem, był pisarzem w tym języku, to była jego pasja, to był jego świat.

Ale wtedy on był po prostu... żył, można tak powiedzieć, w świecie, w którym Polacy byli gdzieś obok. To był Zambrów, gdzie była duża część ludności żydowskiej. On miał kolegów Polaków, ale to... to był świat obok. Momentami symbolicznie też wrogi  – opowiadał mi, jak... ale może wspomnę o tym za chwilę. W każdym razie on bardzo wcześnie pracował, bardzo wcześnie skończył szkołę podstawową, później pracował w warsztacie jako uczeń w warsztacie kamaszniczym, był kamasznikiem. Bardzo wcześnie, mając kilkanaście lat, zaczął politykować, nawet stworzył taką organizację młodzieży socjalistycznej tam w Zambrowie, to była niewielka grupa Żydów. Oni się spotykali, dyskutowali, rozmawiali.

Aleksander Smolar (b. 1940) is a Polish writer, political activist and adviser, vice-president of the Institute for Human Sciences and president of the Stefan Batory Foundation.

Listeners: Vitek Tracz

Vitek Tracz is a London-based entrepreneur who has been involved in science publishing, pharmaceutical information and mobile phone-based navigation.

Tags: Zambrów

Duration: 2 minutes, 7 seconds

Date story recorded: September 2017

Date story went live: 09 November 2018