[Q] Pan miał zawsze taką wielką zdolność i umiejętność stawiania takich rozpoznań na podstawie mikroobjawów, jeżeli można...
No tak, ale wiecie co... co to jest dobry doktór według mnie? Dobry doktor to jest taki, który spojrzy, zobaczy coś takiego, co mu coś przypomina, więc trzeba mieć zdolność kojarzenia i zdolność obserwacji. Jak ja pracowałem w tej poradni kardiologicznej na Sterlinga, to tam było zimno cholernie, to na tym kaloryferze z tyłu za mną siedziało raz, dwa, trzy, cztery, pięć czy sześciu studentów czy studentek, ktoś otwierał drzwi pacjentowi, to ja mówię: 'Co mu jest?' Trzeba było rozpoznawać z daleka chorobę, bo jeden objaw przesądza. Jak się to widzi, to może się pomylić, ale on wie w jakim kierunku pójść. Tak że stenoza mitralna nie ulega kwestii, stenoza aorty i takie rzeczy, takie rzeczy i te dziewczyny, i ci chłopcy się nauczyli tego. Tak że to jest zdolność kojarzenia, zdolność obserwacji, to nie jest jakiś nadprzyrodzony dar. Jak ta... jak się nazywała ta z tym wylewem do przysadki, co to leżała ta Moderowicza siostra, czy nie pamiętam czyja to była, jakiejś lekarki?
[Q] Ratajczyk.
Rata... I tam wszyscy, wszyscy, wszyscy latali, ale nikt nie zauważył, że ona jest brązowa. No trzeba mieć, trzeba umieć obserwować człowieka – nie, trzeba chcieć. Bo wchodzisz na salę, gdzie leży sześć osób, to przecież u mnie była sala 17 osób, to się mówiło: ty będziesz żył, ty będziesz żył. To się bierze właśnie z tego getta i ja tego już nigdy nie robię od tego czasu, bo jakśmy się rozstawali w tym getcie, tego 18 kwietnia, to tak było ostatnie takie spotkanie tej całej komendy i tych wszystkich najbliższych ludzi, to się tam ktoś zapytał mnie: 'No, a kto tu przeżyje?' To ja mówię: ty tak, ty tak, ty nie, ty nie, ty tak. I niestety tak się stało. I potem Celina do mnie mówiła: 'Ty mi nigdy nie mów kto przeżyje, ja już nie chcę tego wiedzieć'. Ja już teraz też nie mówię, od dawna.
[Q] You always had a great skill and talent for making diagnosis based on 'microsymptoms'.
Yes, but what is a good doctor according to me? A good doctor is someone who will take a look, will see something that reminds him of something else, so you need to have a skill for making associations and a talent for observing. When I was working in the cardiology clinic at the Sterling Hospital, it was bitterly cold there, there'd be up to six students sitting on the radiator behind me, someone would open the door, a patient, and I'd say, 'What's wrong with him?' A condition had to be diagnosed from a distance because one symptom can determine everything. If you see this, of course you can be mistaken, but you know which direction to take. So mitral valve stenosis is obvious, aortic stenosis and things like that, and those girls and boys learned all of this. This is the talent for making associations, for observing, it's not some supernatural gift like that, what was her name the one with the pituitary haemorrhage, Moderowicz's sister?
[Q] Ratajczyk.
Everyone was running around and no one noticed that she'd turned brown. You need to be able to observe another person - no! - you need to want to. Because you come onto a ward where there are six patients, in my case, I had 17 of them, and I'd say, 'You'll live.' I got this from the ghetto but I never do it any more because when we were each leaving the ghetto on 18 April, it was the last time that the command was meeting and all those people who were closest, and someone asked who was going to survive. So I said you, you will, you won't, you will and unfortunately, that's how it happened. After that, Celina said to me, 'Don't ever tell me again who's going to survive.' I don't want to say this and I never talk about it any more, I haven't done for a long time.
