Zupełnie czym innym... zupełnie inne były szanse „Solidarności” wówczas, gdy na Kremlu rządził Breżniew, a zupełnie [inne] są w czasie rządów Gorbaczowa. To nie ulega wątpliwości, że jest podstawowa różnica. Myślę, że przygotowania do obalenia tego systemu, który powstał po umowach sierpniowych w '80 roku z udziałem potężnego związku zawodowego... że przygotowania zaczęły się bardzo wcześnie. Jak sądzę sporo przed... dużo przed Bydgoszczą. I świadomość w naszej elicie... elicie władzy – najciaśniejszej elicie władzy – że taki krok będzie zrobiony... Ja pomijam to, czy... czy w dobrej wierze brali to, że alternatywą jest wojna domowa i interwencja zbrojna z zewnątrz. Czy poważnie tak nie myśleli, ale działali dlatego, że tak sobie Moskwa tego życzyła, no to ja nie będę rozsądzał, oczywiście, bo nie mam danych, niemniej jednak czynnikiem podstawowym był nacisk Moskwy. Pytanie tylko, czy to był ordynarny nacisk grożący interwencją, czy to było po prostu rozmowa ze swoimi ludźmi, gdzie ma się pewność wspólnych interesów. Albo tak, albo tak, ale w każdym wypadku to był element rozstrzygający.

It was something altogether different. It was a different matter for Solidarity when Brezhnev ruled in the Kremlin than during the rule of Gorbachev. There's no doubt that there is a fundamental difference. I think that preparations to topple the system that arose after the agreements of August '80 with the participation of a vast trade union... that these preparations were commenced very early on. I think it was a long time before Bydgoszcz. There was awareness among our elite, the ruling elite – the tightest ruling elite – that such a step was going to be taken. I'm not going to go into whether they took it in good faith that the alternative was civil war and armed external intervention. Perhaps they didn't seriously think this, but they acted because that was what Moscow wanted. I'm not going to judge, of course, because I don't have any data. Nevertheless, the underlying factor was pressure from Moscow. The only question is, was it crude pressure with the threat of intervention, or was it a conversation with their own people where they could be sure that their objectives would be the same? It was either one or the other but in either case, it was the deciding factor.