But coming back to that other aspect of my identity, namely my annual stay in Italy which gives me time to consider my own situation: who am I, what am I going to do, and in some way how I’m going to overcome my trauma. The people there, who made up the circle around my brother and his wife in Uppsala in Sweden, also played a role in this. They had all kinds of ideas, not all of them particularly fully developed, of what to do for Poland. I remember arriving there and we had a series of meetings where I proposed publishing a literary quarterly, firstly, because I believed that many of us came from an academic background. We were in America when Janek Gross or Irena Gross, or in Sweden there were people from the academic world, or like me with my wife in France, or in other words, we naturally turned to people with the same background as ours. Secondly, it was also a question of a practical choice, meaning, we couldn’t count on smuggling through large numbers of copies to say nothing about finding the means to publish lots of copies. In light of this, these cost benefits, as economists would say, in other words the relation between the cost and the effect, inclined us to produce an elite publication which meant that we’d appeal to a relatively limited group of people and not like some people thought, publish a newspaper for workers or something like that. And that’s how Aneks came to be which in some way defined our role, namely that we wanted to be nothing more than an appendix and did not under any circumstances have any aspiration like those of traditional Polish émigrés, to lead events, to inspire the things that were happening in Poland.

Ale powracając do tej drugiej strony mojej tożsamości, to ten roczny pobyt we Włoszech to jest też czas myślenia o własnej sytuacji: kim jestem, co będę robił, i w jakimś sensie przezwyciężania mojej traumy. Pewną rolę odgrywało środowisko, które było skupione wokół mojego brata i jego żony w Szwecji w Uppsali. Oni mieli różne pomysły, nie zawsze dojrzałe, co robić dla Polski. Pamiętam, przyjechałem tam i mieliśmy szereg spotkań, gdzie zaproponowałem właśnie publikowanie kwartalnika intelektualnego; po pierwsze, dlatego że wielu z nas było ze środowiska akademickiego. Byliśmy w Stanach, jak Janek Gross czy Irena Gross, czy w Szwecji byli ludzie ze środowiska akademickiego, czy jak ja z żoną we Francji, czyli innymi słowy, to było naturalne, żeby się zwracać do ludzi z naszego środowiska. Po drugie, to była też kwestia wyboru praktycznego, to znaczy nie można założyć, że się przemyci bardzo dużo egzemplarzy, nie mówiąc o tym, że był problem zdobycia środków na publikowanie wielu egzemplarzy. Wobec tego, cost benefits, jak mówią ekonomiści, czyli relacja kosztów do efektów, przemawiała na rzecz elitarnego pisma, to znaczy, żeby się zwracać do stosunkowo ograniczonej grupy ludzi, a nie żeby robić gazetkę dla robotników czy coś takiego. O, i tak powstało pismo Aneks, które w jakimś sensie definiowało naszą rolę, to znaczy, że chcemy być dodatkiem wyłącznie, że w żadnym wypadku nie mamy aspiracji takich, jakie tradycyjnie polskie emigracje miały, w jakimś sensie do przewodzenia temu, co się dzieje, inspirowania.