Można powiedzieć, że kiedy Marzec się zbliża, to ja jestem już dawno asystentem, pracownikiem nauki. Przy tym jest rzeczą oczywistą, że jestem obserwowany. Nigdy nie pozwolono mi uczyć ekonomii na tak zwanych wydziałach ideologicznych, czyli tam, gdzie to mogło być ważne. Ani na ekonomii samej nigdy nie uczyłem, ani na filozofii, ani na socjologii, ani na historii. Mnie zawsze posyłano na filologie, znaczy: romańską albo angielską, tam dziewczyny dominowały, które... później się tylko dowiadywałem niestety, że często rozkochane były we mnie, że byłem bardzo dobrym wykładowcą. A poza tym mówiłem prawdę. To znaczy mówiłem to, co myślę i to było to, jak... jak widziałem Polskę i świat.

[Q] Pisałeś jakieś prace naukowe?

Tak, pisałem artykuły. To nie miało jakiejś dużej wartości, ale oczywiście to było częścią moich obowiązków. O, później jeszcze raz znalazłem się w takiej sytuacji wykładu i, mówiąc prawdę, miałem wyrzuty sumienia i poczucie zagrożenia – to było z kolei już po więzieniu. Nie wiem, czy pracowałem w tym stołecznym przedsiębiorstwie usług, czy byłem bez pracy. W każdym razie wtedy prosiła mnie moja bliska znajoma wówczas, z którą byłem związany – właśnie Jadwiga Staniszkis, która prowadziła gdzieś zajęcia w szkole pielęgniarskiej, też wyrzucona z uczelni; ona miała egzamin doktorski bodajże – czy nie zastąpiłbym jej na jakichś zajęciach. To był moment buntu, rewolty w Gdańsku, w Gdyni, w Szczecinie. I ja tym dziewczynkom, tym pielęgniarkom zrobiłem analizę, można powiedzieć, przyczyn tego buntu. Mówiłem im co to jest ekonomia socjalistyczna, jakie są skutki tego, polityka – to było kompletnie nieodpowiedzialne z mojej strony ze względu na Jadwigę Staniszkis, i ze względu na te dziewczynki. Pewnie by im nic nie zrobiono, nie było tego konsekwencji. Ale naprawdę bałem się panicznie wówczas, że ona może ponieść tego konsekwencje i że to było w jakimś sensie nieodpowiedzialne, nielojalne z mojej strony.

So by the time that March was approaching, I'd been an assistant lecturer for some time, I was working in academia. Also, it was obvious that I was being watched. I was never allowed to teach economics in what were known as ideological departments or, in other words, in places where it would matter. I never taught in the department of economics, nor philosophy, nor sociology, nor history. I was always sent to the language departments so the romance languages or English where the majority of the students were girls who, as I unfortunately only found out later, were in love with me because I was such a good lecturer. But also I was truthful. I said what I thought and I spoke about my analyses, how I saw Poland and the world.

[Q] Were you given any research to do?

Yes, I wrote articles. They weren't hugely important but they were, of course, part of what I was supposed to be doing. There was another time where I found myself in a situation where I was giving a lecture and to be honest, I felt guilty and threatened – this was after I'd been imprisoned. I don't know if I was working in that urban services enterprise then or whether I was unemployed. In any case, a close friend with whom I was involved at that time – Jadwiga Staniszkis and who was giving lectures in a nursing school somewhere as she'd also been kicked out of university, I think she was taking an exam for her PhD – she asked me if I'd take her class for her. And this was during a time of rebellion, revolt in Gdańsk, Gdynia and Szczecin. And I gave these girls, these nurses an analysis, you could say, of why this protest was happening. I told them simply – the economy: what a socialist economy is, what are its effects, the politics – this was completely irresponsible of me on account of Jadwiga Staniszkis, on account of these girls. I'm sure nothing happened to them, there were no consequences. But I was terrified that she might have to face the consequences of this and that this had in some way been irresponsible, disloyal of me.