Trochę mogłem na małym odcinku, ale za to dokładnie zorientować się po tym, co się działo w okolicach, skąd pochodziła moja matka, to był pod Wyszogrodem powiat płocki. Wsie, które tam, podwyszogrodzkie, popierały PSL i Mikołajczyka, i ile tam mogło w tych paru wsiach mieszkać osób, no powiedzmy sobie, niech będzie dwa tysiące w sumie – to 300, 400 osób przed samymi wyborami zostało załadowanych na samochody ciężarowe i wywiezione do więzienia w Płocku. Tam w jakimś straszliwym tłoku przez kilka dni ich przetrzymali, no i zwolnili zresztą, prawda, ale już po wyborach. No metod było dużo różnorakich, zależy od temperamentu tego, kto w danym powiecie akurat tymi rzeczami zarządzał. Czasami to było groźniejsze, czasami mniej groźne, ale mniej więcej tak to właśnie przebiegało, takie to było referendum.

I was able to get a very accurate picture of what was going on by observing events in this small area my mother came from. It was by Wyszogród in the county of Płock. The villages in that area supported PSL [Polskie Stronnictwo Ludowe (Polish People's Party)] and Mikołajczyk. How many people could have been living there – let's say 2000 in all. Just before the elections, 300–400 people were herded into trucks and taken to prison in Płock where they were locked up for several days in overcrowded conditions, after which they were released although by then the elections were over. The methods were varied, depending on the temperament of whoever happened to be in charge of these things in any given county. Sometimes, it was a greater threat, other times a lesser one, but this was how things were done, that's the kind of referendum it was.