Rzecz wyglądała w ten sposób, że wiemy dobrze, że przedmiotem prześladowań byli nie tylko opozycjoniści sensu stricto, antykomuniści; byli nie tylko ludzie związani z działalnością społeczną, z Kościołem, ale również i ludzie w partii. Aresztowanie Gomułki było rzeczywiście takim momentem, w którym wszyscy sobie uświadomili, że przynależność do partii, nawet na tak wysokim stopniu hierarchii, nie jest żadną ochroną, że to nie przeszkadza, by zostać aresztowanym. No mnie to o tyle nie dziwiło, że ja zawsze mam takie poczucie, że w tamtych czasach przynajmniej rozporządzałem większą wiedzą na te tematy niż większość moich rówieśników – to znaczy ja dobrze wiedziałem, co to były procesy moskiewskie i czystki okresu stalinowskiego, starałem się czytać coś na ten temat, grzebałem po przedwojennej prasie i różnych publikacjach na ten temat przedwojennych i w związku z tym nie byłem tym zaskoczony; ale przeważnie było takie zdumienie reakcją na takie aresztowania, że jak to, aresztują tych swoich? Pod tak poważnymi zarzutami? Że czy to możliwie, żeby oni działali w jakimś obcym interesie na przykład? Że to chyba... że tak chyba to nie jest, ale coś w tym jest, że ich aresztowano. To coś nigdy nie było jasno określone i muszę powiedzieć, że w tych wypadkach, które ja... z którymi ja się miałem okazję jakoś bliżej zetknąć, to traktowanie tych ludzi z partii, działaczy partyjnych czasami z dużym stażem, z dużą przeszłością polityczną i to taką ładną, czy się lubi komunizmu czy nie, to trzeba powiedzieć, że ich przeszłość była ładna, polegała nie na tym, że odbijali innym nery, tylko że, no... no, że walczyli z okupantem hitlerowskim; a zresztą w Polsce międzywojennej bycie komunistą to znaczyło decydować się na to, żeby większość czasu, większość swego życia spędzać w więzieniach. I to... no to musi budzić szacunek, nawet jeżeli się uważa, że koncepcja polityczna, która temu towarzyszy jest niesłuszna, zwariowana, że nawet jeżeli się uważa, że to w gruncie rzeczy działa się w interesie sąsiedniego mocarstwa po prostu, ale jednak tego rodzaju decyzje życiowe raczej budzą szacunek.

We know very well that the people who were the object of persecutions weren't limited to those who were strictly speaking anticommunists, nor to social activists or people who had ties with the Church, but that they also included people from the party. Gomułka's arrest made people realise that membership of the party, even at a high level in the hierarchy, provided no protection, and could not stop them from being arrested. I wasn't surprised by this because I'd always felt that at least back then I had more information on these subjects at my disposal than most of my contemporaries, meaning, I knew very well what the Moscow trials were and I knew about the Stalinist purges, I tried to read up about these things, I rummaged through pre-war newspapers and publications on dealing with these matters which is why I wasn't surprised, although generally, people were amazed at these arrests when they said, so how come they're arresting their own under such serious charges? Is it possible that they were acting on behalf of someone else's interests? Perhaps, maybe that isn't the case, but maybe there is something in it, in their arrest. That something was never clearly defined, but I have to say that in the cases where I was able to have closer contact, the people from the party who sometimes were long-standing activists with a significant political past which was impressive, whether you like communists or not, I have to say that their past had been impressive, as it hadn't been about beating people up but about fighting with the occupying Nazis. In addition, being a communist in the inter-war years in Poland meant resigning yourself to spending most of your time, most of your life in prisons. Well, this has to be treated with respect even if you think that the political concept that led to this was wrong, crazy, even if you believe that essentially, these people were furthering the interests of the neighbouring superpower, still these life decisions tend to arouse respect.