[Q] Jesteś w Lublinie, zaczynają się rozchodzić Twoje drogi z Antkiem i z Celiną, co się dzieje?
Wiesz, nic się nie dzieje. Jeszcześmy się spotykali na początku, jak Józef umarł, znaczy Feiner. On umarł w nocy, myśmy się spotkali rano na Krakowskim Przedmieściu, bo jest taka ulica i była tam cukiernia, przed tą cukiernią spotkaliśmy się, stoimy, coś się mówi, nie wiem o czym. I ktoś przychodzi i mówi, że Feiner umarł dzisiaj w nocy, czy nad ranem w szpitalu. No jak to ludzie tacy jak my, wybuchamy śmiechem, ale ja się potem dowiedziałem, że to jest taka nerwowa reakcja na takie wiadomości, to neurolodzy opisują, psychiatrzy pewno, bo ja się zawsze tego wstydziłem, że tu umarł człowiek, a tu wszyscy się śmieją z tego, a to podobno jest taka psychiczna reakcja, kuku na muniu, ale to nie było chyba kuku na muniu, to myśmy w ogóle nie rozumieli, co to znaczy umrzeć w łóżku, normalnie, w szpitalu. Umierało się szybko, albo w komorze gazowej, a jak nie, to puch puch i jeszcze było o wiele łatwiej umierać, bo nawet nie zauważyłeś kiedy umrzesz. Jak cię kulka trafia to w ogóle nie zdążysz odetchnąć i już nie żyjesz i w ogóle... Bo na przykład, jak masz wypadek, to trafia cię w głowę samochodem, to potem masz pewną amnezję, nic nie wiesz. Tak samo z kulką – jak cię trafia kulka, nic nie czujesz i do widzenia, chyba, że jesteś ranny w nogę, to wtedy jest gorsza sprawa, bo nie można uciekać. Chociaż Merdek był ranny w gettcie w nogę i przebiegł z tysiąc metrów i się schował na strychu i zawiązał sobie sam nogę bandażem. Nigdy nie zrobił opatrunku, pewno kość nie była ruszona i jak jest duże naczynie, nie. I po sześciu tygodniach chodził jak marzenie i poszedł do lasu i tam go zabili, bo on... tam go zabili.
[Q] You're in Lublin and you start to part company with Antek and Celina.
What happened? Nothing happened. We still carried on meeting at first. When Józef died, I mean Feiner, he died in the night, we met in the morning on Krakowskie Przedmieście, there's a street there where there used to be a confectioners and we used to meet outside there. We were standing talking about something, I don't know what, when someone came by and said that Feiner had died in the night or early that morning in hospital. Being the sort of people we were, we burst out laughing although I later learned that this is a nervous reaction to this kind of news described by neurologists, or psychiatrists probably. I was always ashamed that people would laugh when someone had died but apparently it's a psychological reaction: nuts, but I don't think it was nuts, we just didn't understand this, what it means to die in bed, normally, in hospital. People died quickly, either in a gas chamber or if not there, then pow pow which was an even easier way to die because you didn't even notice when you died. When you get hit by a bullet you don't have time to draw breath and you're already dead. For example, if you have an accident and you get hit in the head by a car, you have a kind of amnesia after that, you know nothing. It's the same with a bullet, when you get hit by one you don't feel a thing and it's just goodbye unless you're wounded in the leg - it's worse then because you can't run away. Although Merdek was wounded in the leg in the ghetto and he ran for 1,000 metres and hid himself in an attic where he bound up his leg himself. He'd never dressed a wound before but the bone must have been intact and when the vessel is large, no ... after 6 weeks he walked like a dream and he went into the forest and that's where they killed him.
