a story lives forever
Register
Sign in
Form submission failed!

Stay signed in

Recover your password?
Register
Form submission failed!

Web of Stories Ltd would like to keep you informed about our products and services.

Please tick here if you would like us to keep you informed about our products and services.

I have read and accepted the Terms & Conditions.

Please note: Your email and any private information provided at registration will not be passed on to other individuals or organisations without your specific approval.

Video URL

You must be registered to use this feature. Sign in or register.

NEXT STORY

Feiner's notebook

RELATED STORIES

First days in Lublin
Marek Edelman Social activist
Comments (0) Please sign in or register to add comments

So we reached Lublin and there, I don't remember how it happened, we arrived and the curfew had already begun. I don't know, we got there. The streets were empty, someone met somebody who said, come with us this is where our friend lives, your friend Irena Jaszuńska. He took us up some stairs, she lived in the attic, in a loft and as usual, slept on a straw mattress, in dirty sheets which was normal but it was so warm there! The heating was blazing so we ... and then, her friends from Vilnius, all army men, began to arrive. They started telling stories, I knew one of them well because he was a friend of mine; when I'd been in Vilnius, he was the son of Virgil Ukahan, the founder of Bund, his name was Awrem Ukahan, I knew him, as well as some more lads who were also from Warsaw and I knew them too, they were all in the army, wearing little caps, vodka, this and that, and then I said what in hell's name's going on, Bund has joined the National Council, what's that supposed to mean? They started hushing me up so I said, what's going on? You musn't, they said, we'll get locked up. I could see they were in hot water, they were all terrified that if something was said there, they'd be sent straight to Siberia where they had all been. That's when I realised who I was dealing with. I can't remember where we slept that night, the next night nor what happened after that ...

No i dojechaliśmy do Lublina. I tam już nie wiem, jak to się stało, przyjechaliśmy, bo była godzina policyjna, ale już była... nie wiem, dojechaliśmy. No i na ulicach już było tak pusto i tam ktoś kogoś spotkał: 'O, chodź tutaj mieszka nasza koleżanka, twoja przyjaciółka Irena Jaszuńska'. Zaprowadzili nas tam na górę, ona mieszkała na strychu, gdzie na poddaszu, no jak zwykle spała na sienniku ze słomy, na tym brudnym prześcieradle, jak to normalnie i ale ciepło w domu, nahajcowane pali się, no tośmy tego... no i nagle zaczęli się schodzić ci wojskowi, jej koledzy z Wilna. No i ja mówię, coś... coś tam opowiadają, ja w ogóle jednego znałem dobrze, bo to był taki mój kolega, bo jak byłem w Wilnie to u niego, to był syn Wirgil Ukahana założyciel Bundu Awrem. Ukahan się nazywał, jego znałem i jeszcze jacyś chłopcy, też z Warszawy, też ich znałem, wszyscy w wojsku, w czapeczkach, wódka, to tamto i ja mówię: 'Do kurwy nędzy, a tutaj ten Bund wstąpił do tej Krajowej Rady Narodowej, co to w ogóle jest?' Zamykają mi usta, ja mówię: 'Co się dzieje?' 'Nie wolno! Wsadzą nas!' Już widziałem, że są ugotowani, strach ich obleciał wszystkich, że jak tu się mówi to się jedzie prosto na Sybir, bo oni wszyscy byli na Sybirze. No i już... To zobaczyłem, z kim mam do czynienia, nie pamiętam gdzieśmy spali tę noc, następną noc...

Marek Edelman (1919-2009) was a Jewish-Polish political and social activist and a noted cardiologist. He was the last surviving leader of the 1943 uprising in the Warsaw Ghetto. Following the Second World War, he took an active part in domestic and international politics, dedicating himself to fighting for justice and peace.

Listeners: Anka Grupinska Joanna Szczesna Joanna Klara Agnieszka Zuchowska

Anka Grupinska ukonczyla filologie angielska na UAM w Poznaniu. Wspólpracowala z poznanskimi pismami podziemnymi, wraz z innymi zalozyla i wydawala dwumiesiecznik "Czas Kultury". W latach 1988-1989 przebywala w Izraelu opracowujac wspomnienia ocalalych z Zaglady. W latach 1991-1993 pracowala jako attaché kulturalny w ambasadzie polskiej w Tel Awiwie. Od 1996 mieszka w Polsce. Anka Grupinska specjalizuje sie w tematyce stosunków polsko-zydowskich. Publikuje ksiazki (m. in. Wydawnictwo Literackie, Zydowski Instytut Historyczny, Twój Styl), artykuly prasowe (m. in. "Tygodnik Powszechny", "Rzeczpospolita"), realizuje projekty wystawiennicze. Jest takze koordynatorem miedzynarodowego projektu "Swiadek zydowskiego wieku" (archiwizowanie pamieci o zydowskiej przedwojennej Polsce), prowazi autorska audycje radiowa "O Zydach i o Polakach tez" i uczy warszawskich studentów sztuki czytania i pisanie tekstów literackich.

Anka Grupinska studied English at the Adam Mickiewicz University in Poznan, Poland. She wrote for Poznan’s underground publications and was herself one of the founding publishers of the bi-monthly Czas Kultury. She spent 1988 and 1989 in Israel compiling reminiscences of Holocaust survivors. From 1991 to 1993, she held the post of Cultural Attache at the Polish Embassy in Tel Aviv. She moved back to Poland in 1996 and now writes books on Jewish subjects, mainly dealing with the history of the Warsaw ghetto. She is also a freelance journalist for Tygodnik Powszechny. Anka Grupinska is the director of the Centropa Foundation project in Poland (oral history project) called “The Witness of the Jewish Century¿, presents her own radio programme, “Of Jews and of Poles too¿, and teaches creative writing and oral history in Collegium Civitas and SWPS in Warsaw.

Joanna Szczesna is a journalist writing for Gazeta Wyborcza. Together with Anna Bikont, she’s the author of Pamiatkowe rupiecie, przyjaciele i sny Wislawy Szymborskiej (The Recollected Flotsam, Friends and Dreams of Wislawa Szymborska) a biography of Wislawa Szymborska, the Polish winner of the Noble Prize for Literature. Since the 1970s, Joanna Szczesna has been involved with the democratic opposition movement in Poland, active in the Worker’s Defence Committee (KOR), the co-founder of the independent press in Poland: editor of KOR’s Information Bulletin, Solidarnosc Press Agency and Tygodnik Mazowsze.

Joanna Szczesna, dziennikarka "Gazety Wyborczej", autorka - wraz z Anna Bikont - biografia polskiej noblistki "Pamiatkowe rupiecie, przyjaciele i sny Wislawy Szymborskiej". Od lat 70-tych zwiazana z opozycja demokratycznaw Polsce, wspólpracowniczka Komitetu Obrony Robotników, wspóltwórczyni prasy niezaleznej w Polsce: redaktorka "Biuletynu Informacyjnego KOR-u", Agencji Prasowej "Solidarnosc" i "Tygodnika Mazowsze".

Joanna Klara Agnieszka 'Aga' Zuchowska was born 20 January 1938. Her father was killed in the Katyń massacre. After the war, she moved from Warsaw to Lódz. She obtained a degree in medicine in 1960, qualifying as a specialist in internal medicine in 1973. Dr Zuchowska worked with Marek Edelman for 15 years. In 1982 she left Poland for Algeria where she remained for the next three years, returning to Poland in 1985. She currently lives in Lódz.

Joanna Klara Agnieszka 'Aga' Zuchowska, urodzona 20 stycznia 1938. Ojciec zginal w Katyniu. Po wojnie zamieszkala w Lodzi. Studia ukonczyla w 1960 r. a specjalizacje z chorób wewnetrznych w 1973 r. Doktorat obronila we Wroclawiu. Pracowala z Markiem Edelmanen przez 15 lat. W 1982 r. wyjechala do Algerii. Wrócila do Polski w 1985 r. i mieszka obecnie w Lodzi.

Tags: Lublin, Vilnius, Warsaw, Bund, National Council, Siberia, Irena Jaszuńska, Virgil Ukahan, Awrem Ukahan

Duration: 1 minute, 57 seconds

Date story recorded: December 2003

Date story went live: 24 January 2008