a story lives forever
Register
Sign in
Form submission failed!

Stay signed in

Recover your password?
Register
Form submission failed!

Web of Stories Ltd would like to keep you informed about our products and services.

Please tick here if you would like us to keep you informed about our products and services.

I have read and accepted the Terms & Conditions.

Please note: Your email and any private information provided at registration will not be passed on to other individuals or organisations without your specific approval.

Video URL

You must be registered to use this feature. Sign in or register.

NEXT STORY

Civilians at war

RELATED STORIES

At the brush-makers
Marek Edelman Social activist
Comments (0) Please sign in or register to add comments

What were we doing? We were lying in bed peacefully. Nothing was happening at the brush-makers so there was no need to get up. So when did you get up? I, for example, when that girl got up. She was the first one up at nine o'clock or 9:30, no one was asleep, everyone was listening. Then I got up, got dressed, then Zygmunt... Ah - the day before, something was supposed to happen, Zygmunt turned up with Michał, they'd been on the Aryan side and they came for one day, Michał wanted to fix something in that factory but I don't know why Zygmunt came, maybe he had some information to pass on. That's when Zygmunt told me about that little daughter, that she was in the convent, that he's bound to die and for me to take care of her but he didn't tell me where this convent was, I knew about the woman who owned the the laundry where he lived but that was way out. This is about Elżunia. I went out at around 11:00, my lads were sitting around waiting for something to happen. But nothing did happen. In the afternoon, there were a few single shots and then as it began to get dark, the Germans began to pull out. It was night. Nothing occurred in the night, we didn't go anywhere, we just waited for what would happen next, we were very calm because nothing had happened to us whereas over there we could hear those grenades going off so this was a great victory.

Co... co myśmy robili? Myśmy spokojnie leżeli w łóżkach. U szczotkarzy nic się nie działo, nie było po co wstawać.

[Q] To kiedy wstaliście?

Ja na przykład... ta kiedy wstała ta dziewczyna, ona pierwsza wstała o dziewiątej, czy o w pół do dziesiątej, wszyscy nie spali, tylko słuchali. Potem ja wstałem, się ubrałem. Potem Zygmunt...  A bo przecież dzień przedtem, ja nie wiem coś miało być tego, przyszedł Zygmunt z Michałem, którzy byli po aryjskiej stronie, przyszli na jeden dzień. Michał żeby coś w tej fabryce poprawić, a Zygmunt nie wiadomo dlaczego przyszedł, a może miał jakąś wiadomość. To Zygmunt mi wtedy powiedział o tej córeczce, że ona jest w klasztorze, że on na pewno zginie, żebym się zaopiekował, tego, ale nie powiedział mi, gdzie jest ten klasztor, wiedziałem o tej... o tej pani, co ma tą pralnię, gdzie on mieszkał, ale to zupełnie było na boku. To... to o Elżuni. No i ja wyszedłem o jedenastej, ci moi chłopcy siedzieli, czekali że co się stanie. Ale nic się nie stało. Tam po południu były takie pojedyncze strzały i Niemcy, jak się zmrok zrobił, zaczęli się wycofywać. I była noc, no i tego. Nic w nocy, nigdzieśmy nie poszli, czekaliśmy, co będzie dalej, byliśmy spokojni bardzo, bo nam się nic nie stało, a tam słyszeliśmy, że jednak te granaty wybuchały, więc jest zwycięstwo wielkie.

Marek Edelman (1919-2009) was a Jewish-Polish political and social activist and a noted cardiologist. He was the last surviving leader of the 1943 uprising in the Warsaw Ghetto. Following the Second World War, he took an active part in domestic and international politics, dedicating himself to fighting for justice and peace.

Listeners: Anka Grupinska Joanna Szczesna Joanna Klara Agnieszka Zuchowska

Anka Grupinska ukonczyla filologie angielska na UAM w Poznaniu. Wspólpracowala z poznanskimi pismami podziemnymi, wraz z innymi zalozyla i wydawala dwumiesiecznik "Czas Kultury". W latach 1988-1989 przebywala w Izraelu opracowujac wspomnienia ocalalych z Zaglady. W latach 1991-1993 pracowala jako attaché kulturalny w ambasadzie polskiej w Tel Awiwie. Od 1996 mieszka w Polsce. Anka Grupinska specjalizuje sie w tematyce stosunków polsko-zydowskich. Publikuje ksiazki (m. in. Wydawnictwo Literackie, Zydowski Instytut Historyczny, Twój Styl), artykuly prasowe (m. in. "Tygodnik Powszechny", "Rzeczpospolita"), realizuje projekty wystawiennicze. Jest takze koordynatorem miedzynarodowego projektu "Swiadek zydowskiego wieku" (archiwizowanie pamieci o zydowskiej przedwojennej Polsce), prowazi autorska audycje radiowa "O Zydach i o Polakach tez" i uczy warszawskich studentów sztuki czytania i pisanie tekstów literackich.

Anka Grupinska studied English at the Adam Mickiewicz University in Poznan, Poland. She wrote for Poznan’s underground publications and was herself one of the founding publishers of the bi-monthly Czas Kultury. She spent 1988 and 1989 in Israel compiling reminiscences of Holocaust survivors. From 1991 to 1993, she held the post of Cultural Attache at the Polish Embassy in Tel Aviv. She moved back to Poland in 1996 and now writes books on Jewish subjects, mainly dealing with the history of the Warsaw ghetto. She is also a freelance journalist for Tygodnik Powszechny. Anka Grupinska is the director of the Centropa Foundation project in Poland (oral history project) called “The Witness of the Jewish Century¿, presents her own radio programme, “Of Jews and of Poles too¿, and teaches creative writing and oral history in Collegium Civitas and SWPS in Warsaw.

Joanna Szczesna is a journalist writing for Gazeta Wyborcza. Together with Anna Bikont, she’s the author of Pamiatkowe rupiecie, przyjaciele i sny Wislawy Szymborskiej (The Recollected Flotsam, Friends and Dreams of Wislawa Szymborska) a biography of Wislawa Szymborska, the Polish winner of the Noble Prize for Literature. Since the 1970s, Joanna Szczesna has been involved with the democratic opposition movement in Poland, active in the Worker’s Defence Committee (KOR), the co-founder of the independent press in Poland: editor of KOR’s Information Bulletin, Solidarnosc Press Agency and Tygodnik Mazowsze.

Joanna Szczesna, dziennikarka "Gazety Wyborczej", autorka - wraz z Anna Bikont - biografia polskiej noblistki "Pamiatkowe rupiecie, przyjaciele i sny Wislawy Szymborskiej". Od lat 70-tych zwiazana z opozycja demokratycznaw Polsce, wspólpracowniczka Komitetu Obrony Robotników, wspóltwórczyni prasy niezaleznej w Polsce: redaktorka "Biuletynu Informacyjnego KOR-u", Agencji Prasowej "Solidarnosc" i "Tygodnika Mazowsze".

Joanna Klara Agnieszka 'Aga' Zuchowska was born 20 January 1938. Her father was killed in the Katyń massacre. After the war, she moved from Warsaw to Lódz. She obtained a degree in medicine in 1960, qualifying as a specialist in internal medicine in 1973. Dr Zuchowska worked with Marek Edelman for 15 years. In 1982 she left Poland for Algeria where she remained for the next three years, returning to Poland in 1985. She currently lives in Lódz.

Joanna Klara Agnieszka 'Aga' Zuchowska, urodzona 20 stycznia 1938. Ojciec zginal w Katyniu. Po wojnie zamieszkala w Lodzi. Studia ukonczyla w 1960 r. a specjalizacje z chorób wewnetrznych w 1973 r. Doktorat obronila we Wroclawiu. Pracowala z Markiem Edelmanen przez 15 lat. W 1982 r. wyjechala do Algerii. Wrócila do Polski w 1985 r. i mieszka obecnie w Lodzi.

Tags: Germans

Duration: 2 minutes, 9 seconds

Date story recorded: December 2003

Date story went live: 24 January 2008