NEXT STORY
A rebel from the beginning
RELATED STORIES
NEXT STORY
A rebel from the beginning
RELATED STORIES
Views | Duration | ||
---|---|---|---|
91. A difficult child with a red silk scarf | 4 | 01:41 | |
92. I didn't realise I was privileged | 4 | 02:53 | |
93. Schoolboy partisans | 4 | 02:29 | |
94. A rebel from the beginning | 4 | 02:55 | |
95. Refuting the Jewish stereotype | 6 | 02:33 | |
96. My war hero father | 6 | 03:35 | |
97. Refusing to be humiliated | 3 | 02:41 | |
98. Too rebellious for the avant-garde | 5 | 02:40 | |
99. A revisionist’s dilemma | 5 | 02:25 | |
100. Theory of convergence | 5 | 04:05 |
I remember being brought by someone to some boy’s house on Nowogrodzka Street where today you’ll find the headquarters of PiS and from which the real ‘governor’, as his fans call him, operates. ‘Governor’ was a concept used in [Józef] Piłsudski’s case so he’s clearly being nominated as Piłsudski’s successor. You could say that every epoch has the Piłsudski it deserves.
In any case, one of my friends brought me to this boy’s house on Nowogrodzka Street – it must have been some decent bourgeois family of lawyers. I remember they had their name engraved on the door, it was an old house which couldn’t have been destroyed and this engraved nameplate. This was… in the context of Warsaw in those times, this was something extraordinary. He started talking, telling me about an anti-communist resistance movement, about some explosives, plastic – it was the first time I’d heard this named as an explosive. Unfortunately, I told some of my friends about this after which I was summoned by the headmistress and found some men there who started asking me all about this. To be honest, this problem has bothered me all my life, did I harm this boy, did something happen to him because of my garrulousness, because I passed on what he told me to another friend? I don’t know, I have no idea of who it might have been. But in any case, you could say that this was – as a young child – this was the only incident in which I played the role of informer not to say a grass, although I didn’t do this off my own bat – I was summoned but the fact remains that I definitely spoke about it and I don’t know what happened next with that boy, with that family. I’m assuming that he had invented everything that he’d told me, he was a small boy so all of these…
[Q] How old was he?
I think he was about 12 years old, 11-12 years old.
In any case, this was in primary school.
Pamiętam, że ktoś mnie zaprowadził do chłopca, który mieszkał na ulicy Nowogrodzkiej, tam gdzie się mieści dzisiaj siedziba PiS-u i gdzie urzęduje prawdziwy „naczelnik”, jak go nazywają jego wielbiciele. „Naczelnik” to było pojęcie używane w przypadku Piłsudskiego, więc to jest wyraźnie mianowanie go na następcę Piłsudskiego. Można powiedzieć: każda epoka ma takiego Piłsudskiego, na jakiego sobie zasłużyła. W każdym razie na tej Nowogrodzkiej ktoś mnie zaprowadził z moich kolegów do chłopca jakiegoś – to była chyba jakaś porządna, mieszczańska rodzina adwokatów. Pamiętam wygrawerowane nazwisko na drzwiach, no, w ogóle taki stary dom, który chyba nie był zburzony, i w ogóle taka wygrawerowana płytka. To było... na tle ówczesnej Warszawy to było coś dziwnego. I on mi zaczął mówić, coś opowiadać o ruchu oporu przeciwko komunistom, o jakichś środkach wybuchowych, plastiku – pierwszy raz słyszałem tę nazwę, jako środku wybuchowym. I ja to niestety jakimś kolegom opowiedziałem i pewnego razu zostałem wezwany do dyrektorki i byli tam jacyś panowie, którzy zaczęli mnie wypytywać na ten temat. Mówiąc prawdę, całe życie nękał mnie ten problem, czy ja skrzywdziłem tego chłopca, czy coś się z nim stało przez moje gadulstwo, przez to, że opowiedziałem jakiemuś koledze. Nie wiem zupełnie, nie wiem, kto to był. Ale w każdym razie można powiedzieć, że to był – jako małe dziecko – to był jedyny incydent, w którym być może odegrałem rolę, informatora, żeby nie powiedzieć – donosiciela, chociaż nie z własnej inicjatywy, tylko zostałem wezwany, ale faktem jest, że na pewno opowiedziałem tę scenę i... i nie wiem, jaki był dalszy ciąg z tym chłopcem, z tą rodziną. Przypuszczam, że on wszystko wymyślał, co mi opowiadał, on był małym chłopcem, więc te wszystkie...
[Q] W jakim wieku był?
Przypuszczam, że jakieś 12 lat, 11-12 lat. To była, w każdym razie, szkoła podstawowa.
Aleksander Smolar (b. 1940) is a Polish writer, political activist and adviser, vice-president of the Institute for Human Sciences and president of the Stefan Batory Foundation.
Title: Schoolboy partisans
Listeners: Vitek Tracz
Vitek Tracz is a London-based entrepreneur who has been involved in science publishing, pharmaceutical information and mobile phone-based navigation.
Tags: anti-communist resistance, explosives, informer, primary school
Duration: 2 minutes, 29 seconds
Date story recorded: September 2017
Date story went live: 09 November 2018