Well, you could say that I was signing up for... at that time, I was already signing up for that trend which is officially known as revisionist. In other words, it was obvious to me that communism couldn't survive in its present form. At the same time, I was convinced – and this conviction lasted a long time – that there was no alternative. This wasn't just because the Soviet Union was right next door, it was also for reasons you could call philosophical-institutional. I remember I was convinced that social ownership was superior to private ownership. A reversal seemed impossible to me and to be honest, I was still convinced of this in the '70s and '80s. I remember an article by an acclaimed liberal-conservative academic, a specialist in political science, the eminent Samuel Huntington who wrote a piece somewhere in the mid-'80s called The Future of Democracy.  We reprinted it in Aneks – that was the publication that we produced. The thing that really struck me was that in his text about the future of democracy, he devoted only one paragraph to the whole communist world – it was a very long article – saying that in these countries, democracy was and will always be impossible because it cannot exist in the absence of private ownership. Yet it's impossible to return to private ownership. In economics, we use the term 'ratchet effect'. A ratchet prevents a cogged wheel from reversing so the wheel can only go forward, rotating in the same direction, so we could say that here we had this historical effect of a ratchet. Even when I knew that this was a less efficient economy, that it was often unjust and that it is a contributing factor to dictatorship, in some sense I still couldn't believe it was possible to return to private ownership. In any case, I was convinced…

O, tak że można powiedzieć, że w tym czasie już się wpisuję w ten nurt, który oficjalnie jest nazywany rewizjonistycznym, innymi słowy, dla mnie było rzeczą oczywistą, że w takiej formie komunizm, w jakiej on istniał, przetrwać nie mógł. Równocześnie byłem przekonany – i zresztą długo przekonany – że nie ma... że nie ma w istocie alternatywy. Nie tylko ze względu na to, że Związek Radziecki był obok, ale również i z takich powodów, można powiedzieć, filozoficzno-instytucjonalnych. Ja pamiętam... to znaczy byłem przekonany, że własność społeczna jest czymś... jest wyższą formą własności niż własność prywatna. Powrót wydawał mi się niemożliwy, jeszcze... jeszcze, mówiąc prawdę, to byłem o tym przekonany, w latach 70. i 80. To znaczy pamiętam artykuł takiego wybitnego konserwatywno-liberalnego myśliciela, specjalisty nauk politycznych, bardzo sławnego, Samuel Huntington, który gdzieś tam w połowie lat 80. napisał artykuł Przyszłość demokracji i myśmy przedrukowali to w Aneksie – w tym piśmie, które wydawaliśmy – i to, co na mnie zrobiło ogromne wrażenie, to jest to, że pisząc o przyszłości demokracji, całemu światu komunistycznemu poświęcił jeden akapit tylko – to był długi artykuł – żeby powiedzieć, że w tych krajach demokracja nie jest możliwa i nie będzie możliwa, dlatego że nie ma demokracji bez własności prywatnej. Że nie ma możliwości powrotu do własności prywatnej, to znaczy, że to jest... można to nazwać... W ekonomii używany termin to ratchet effect – efekt zapadki. To znaczy zapadka powoduje, że koło zębate nie może cofnąć się do tyłu, może iść tylko, do przodu, kręcić się w tę samą stronę, i że tutaj, można powiedzieć, jest taki historyczny efekt zapadki. Nawet wtedy, kiedy widziałem, że to jest mniej efektywna gospodarka, że ona jest niesprawiedliwa często, że ona... że ona się przyczynia do dyktatury, równocześnie w jakimś sensie nie wierzyłem w możliwości powrotu własności prywatnej.