Komuniści chcieli, żeby Bund się połączył z nimi w '19 roku czy w którym, i jak to się mówi – było 19 warunków. To... Zresztą to samo powtórzyli komuniści, tutaj PZP... jak to się nazywało wtedy, PPR z PPS-em, te same warunki, żeby nie wstępowały organizacje całe, tylko żeby każdy członek po weryfikacji występował. No i Bund się nie zgodził, bo ideologicznie to nie było jeszcze żadnych różnic między Bundem a... jeszcze nie było wiadomo, jaka tam będzie dyktatura, ale już było wiadomo, że co to za ancymonki. Więc się nie zgodził. To było w Gdańsku, te pertraktacje, i tam zostały zerwane i już nigdy nie było... nie było zgody. Jeszcze raz, kiedy powstawał Front Ludowy w '36, '37 roku, to były pertraktacje między Bundem i komunistami o jedność działania, nie umiem powiedzieć, w każdym razie o blok wyborczy i tak dalej, no ale nic z tego nie wyszło. Już nie pamiętam, o co tam poszło, w każdym razie była w to zamieszana defensywa polska. I potem ogłoszono w gazetach te rozmowy. Komuniści podobno postawili takie warunki, że nie mogą dojść do... do jednej... Centrolew nie mógł przyjąć komunistów ze swoim stanowiskiem. Tak że różnie to bywało z tymi komunistami, z tymi... bo zresztą... Cały czas oni mieli takie bardzo antypolskie nastawienie, bo jak, bo jak... oni byli przeciwko Korfantemu, oni uważali, że ziemie Dolnego... ziemie Górnego Śląska powinny należeć do Niemiec.

Więc to wszystko razem nie stworzyło klimatu, żeby było jakiekolwiek porozumienie z komunistami, a poza tym oni działali bojówkami. I największym wrogiem nie byli faszyści, tylko największym wrogiem byli właśnie socjaliści. Zrywali demonstracje, akcje w związkach zawodowych, ciągle były jakieś problemy. Już nie umiem powiedzieć, bo ja tam nie byłem tak dobrze oblatany w tym, ale pamiętam, że ciągle jakiś wiec chcieli zerwać... że przeciwko, nie wiem, przeciwko podwyżce płac, potem obniżce płac, nie mogę powiedzieć o co, komuniści wszystko zrywali, co robili PPS i Bund – chcieli, znaczy, nie udawało im się. Potem powstały takie organizacje, nie militarne, ale takie... Schutzbund się nazywało, tacy młodzi chłopcy, dostali takie paski, koalicyjki, mieli pałki do bicia i na tych demonstracjach, jak ci komuniści zaczęli rozrabiać, to zaczęli się bić z nimi. To tak to było. No ale potem... Potem to wiesz... Potem były te endeckie rozruchy, okropne przecież, jeżeli nie było w Warszawie pogromu, to były ciągle napaści na Żydów, na sklepy, na ulice, na to... więc... lokale związków zawodowych. Ja nie... Ja byłem wtedy za młody, żeby to wszystko wiedzieć, ale ten Schutzbund chronił te lokale, tak.

The communists wanted the Bund party to join them in 1919 and it's said that there were 19 conditions. The communists repeated this, the PPR [Polska Partia Robotnicza (The Polish Workers' Party)] and PPS [The Polish Socialist Party (Polska Partia Socjalistyczna)], the same conditions, so that whole organisations weren't allowed to join but only individuals could become members after each person had been individually vetted. The Bund Party didn't agree to this because at that point there weren't any ideological differences between the party members, it was still unclear what kind of dictatorship they'd follow although it was already clear what mischief-makers they were. So they didn't agree to this. This was in Gdańsk these negotiations, but they were broken off and no agreement was ever reached. When the People's Front was formed in 1936 or 1937, there were more negotiations between the Bund party and the communists on unity of action, I can't say what, in any event about the electorate, but nothing came of this. I don't remember what the problem was but the Polish defense was involved. These talks were later announced in the newspapers. Apparently, the communists set conditions that they weren't able to reach one... Centrolew was unable to accept the communists with their attitude. So the situation with these communists varied. They were always very anti-Polish, they opposed Korfanty and believed that Upper Silesia ought to belong to Germany.

All of this together wasn't conducive to reaching a consensus with the communists in addition to which they acted through hit-squads, and their greatest enemy weren't the fascists but the socialists. They'd break up demonstrations and events organised by trade unions, so there were constant problems. I wasn't very up-to-date on this but I remember that they always wanted to break up rallies against price rises or price drops, I can't say which, the communists wanted but didn't manage to break up anything organised by the PPS or by Bund. Then these organisations were formed, not military ones, called Schutzbund made up of young lads who were given sashes to wear and sticks to fight with during these demonstrations: when the communists began to make trouble, these boys would fight back with their sticks. After that, there were these dreadful National Democrat riots; even if there were no pogroms in Warsaw, there were constant attacks on Jews, on shops, on whole streets, on the headquarters of trade unions. I was too young at the time to know all of this but the Schutzbund protected these sites. That much I do know.